Pėrvoja afėr vdekjes (PAV) ėshtė njė pėrvojė qė rrėfehet nga njė njeri qė ka qėnė pranė vdekjes, apo qė ka pėrjetuar vdekjen klinike dhe mė pas ėshtė rikthyer nė jetė. Fenomenologjia e njė PAV-i zakonisht pėrfshin kėndvėshtrime fiziologjike (trupore), psikologjike (mendore, shpirtėrore) dhe tė prejardhura. Zakonisht pėrvoja ndodh nė njė renditje tė dallueshme: 1. Ndjenja e tė qenurit vdekur. 2. Njė pėrvojė e gjendjes jashtė trupit. Njė ndjesi e pluskimit mbi trupin e vet dhe duke shikuar vendin pėrreth. 3. Ndjenja e tė ndjerit mirė, qetė dhe pushtuar nga dashuria dhe paqja. 4. Njė ndjesi e lėvizjes pėrpjetė nėpėr njė tunel drite apo shteg tė ngushtė. 5. Takimi i tė afėrmėve tashmė tė vdekur apo figurave spirituale dhe fjalosja me ta. 6. Ndeshja me qėnie drite, apo tė njė drite (ndoshta me njė figurė fetare apo hyjnore). 7. Shikimin e jetės sė kaluar para vetes si nė njė film. 8. Arritja e njė kufiri apo caku. 9. Njė ndjesi e rikthimit nė trup (nganjėherė me forcė), shpesh shoqėruar me mosdashjen e personit. Kjo dukuri ndodh tek njerėzit qe i kane mbijetuar vdekjes, si pasoje e nje semundjeje te rende apo ngjarjeje vdekjeprurese dhe kane perjetuar gjendjen e komas, ndalimin e zemres dhe/apo encefalogramin e rrafshet. Keta njerez pas rigjallimit te tyre tregojne se kane perjetuar pervoja qe mund te ndahen ne dy grupe te medha: pėrvoja pėrtejtokėsore: njeriu perjeton nje pervoje pėrtejtokėsore, duke pare nganjehere vehtje apo te aferm tashme te vdekur, dhe duke kaluar vende te ngjashme me tunele drite apo hapesira qe disa i pershkruajne si vende hyjnore (parajse, ferr etj.) pėrvoja jashtė-trupore: njeriu largohet nga trupi i tij dhe qendron pezull duke marre pjese ne ngjarjet qe ndodhin perreth tij "nga jashte".
